Cá Tai Tượng (có tên khoa học Osphronemus goramy) là loài cá nước ngọt thuộc họ Osphronemidae, nổi bật với hình dáng to lớn và màu sắc rực rỡ. Cá có vây lưng cao và nhọn, tạo thành như một chiếc “tai” trên đầu giống như mũ, đây là đặc điểm nhận dạng dễ nhất của cá này.
Tai Tượng được mệnh danh là vua của các loại cá nước ngọt, vừa là chú cá cảnh xinh đẹp, còn là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và có giá trị kinh tế cao. Hiện nay, cá Tai Tượng là lựa chọn tuyệt vời được nhiều gia đình và cộng đồng yêu thích cá cảnh chọn nuôi bởi sự kết hợp vẻ đẹp nổi bật, tính cách hiền lành, ý nghĩa phong thủy và khả năng thích nghi tốt với nhiều điều kiện sống.
Cá Tai tượng nguyên bản chỉ có ba loại, là cá tai tượng đỏ, bạch tạng và tai tượng hổ. Tất cả những biến thể sau này đều là kết quả của quá trình lai tạo.
Loài này được biết đến lần đầu tiên vào năm 1831. Chúng có nguồn gốc từ lưu vực sông Amazon, sông Paraná, sông Paraguay và Rio Negro. Kể từ đó chúng đã được giới thiệu đến các nơi khác trên thế giới, bao gồm Mỹ, Trung Quốc và Úc.
Ở Mỹ, bạn có thể tìm thấy chúng ở các bang như Florida, phần lớn là do khí hậu dễ chịu.
Ở Nam Mỹ – bản địa của chúng, những con cá này có vai trò quan trọng đối với ngành thủy sản và thịt của chúng được đánh giá cao.
Những loài cá này từ lâu đã được xem là loài động vật thông minh. Sau khi đã quen với khung cảnh mới và cảm thấy thoải mái khi ở trong hồ cá, chúng bắt đầu nảy sinh tò mò. Chúng có thể bơi đến gần thành hồ và chỉ lơ lửng ở đó quan sát bạn làm gì đó. Tính cách của chúng, cùng với sự đa dạng về màu sắc đã giúp cá tai tượng trở thành một trong những loài cá nước ngọt phổ biến nhất hiện nay.
Top 16 loài cá tai tượng đẹp nhất
Cá tai tượng hổ (Tiger Oscar)
Tai tượng hổ là một trong những loại phổ biến. Sự đa dạng tuyệt vời này có thể được phân biệt bằng hoa văn trên da của chúng, trông giống như của một con hổ. Thông thường họa tiết này ở gần đuôi, nhưng đôi khi nó bao phủ toàn bộ cơ thể.
Hầu hết cơ thể của chúng có màu đen với hoa văn màu đỏ hoặc cam tươi. Đôi khi chúng có những dải sẫm màu về cuối cơ thể. Sự kết hợp đầy màu sắc này khiến nó trông giống như một tảng đá dung nham sống đang bơi trong hồ của bạn – một vẻ đẹp thực sự.
Về kích thước, chúng có thể phát triển lên đến 30-38cm.
Cá tai tượng đỏ (Red Oscar)
Một biểu tượng khác, cá tai tượng đỏ có thể được nhận dạng với vẻ ngoài tuyệt đẹp của chúng. Màu của chúng là sự pha trộn đẹp mắt giữa màu đen và màu đỏ rực. Hai màu này sẽ hợp nhất ở đâu đó xung quanh lưng của chúng và sự chuyển tiếp gần như là liền mạch. Các vây của chúng hầu hết là màu đen. Cũng giống như tai tượng hổ, mắt của chúng sẽ có viền màu cam và hơi nhô ra phía trên đầu.
Kích thước của chúng phổ biến như các loài tai tượng, từ 30-38cm.
Cá tai tượng bạch tạng (Albino Oscar)
Là loại cuối cùng trong số ba loại cá nguyên bản, tai tượng bạch tạng có màu trắng hoàn toàn, ngoại trừ hoa văn của chúng. Chúng có một mạng lưới màu cam/đỏ đan xen chặt chẽ thường được tìm thấy ở phần cuối của cơ thể.
Mật độ và độ phức tạp của hoa văn thay đổi tùy theo từng con. Không có loài nào giống nhau, điều đó khiến loài này trở nên thú vị.
Cá tai tượng xanh (Blue Oscar)
Tai tượng xanh là một trong những biến thể lai tạp. Là loài cá có vẻ ngoài hoành tráng, thân hình gần như được bao phủ hoàn toàn bởi các sắc thái tương phản của màu xanh lam. Chúng cũng có hoa văn trên cơ thể.
Những họa tiết của chúng trông như được kết nối với nhau với sắc xanh dương tươi sáng, vảy của chúng được bao phủ bằng màu xanh đậm. Điều này khiến tai tượng xanh được nổi bật hơn.
Tai tượng xanh có một vài biến thể. Tất cả sự khác biệt đều tập trung vào sắc thái của màu xanh lam và cấu trúc của họa tiết.
Cá tai tượng đen (Black Oscar)
Có vẻ ngoài khá đơn giản nhưng vẫn tuyệt đẹp, cá tai tượng đen là một trong những loài cá đẹp nhất hiện có. Màu sắc của chúng chủ yếu là màu đen với các dải sáng chạy dọc cơ thể.
Tai tượng đen cũng có họa tiết giống tai tượng hổ. Các vây của chúng có màu đen hoàn toàn và mắt có viền màu cam.
Cá tai tượng Florida (Florida Oscar)
Cá tai tượng đã được nuôi thành công đến nhiều nơi trên thế giới. Một trong những nơi này là Florida. Cá tai tượng Florida trông giống với biến thể tai tượng hổ và chúng cũng có hoa văn dễ nhận biết.
Những con cá này sống trong tự nhiên, ngoại hình của chúng phần lớn bị ảnh hưởng bởi tính nhất quán và chất lượng của thức ăn. Nếu nước và thực phẩm kém chất lượng, màu sắc trên thân cá sẽ bắt đầu xấu đi theo thời gian.
Cá tai tượng trắng (White Oscar)
Trông giống như tai tượng bạch tạng, tai tượng trắng không có màu cam mang tính biểu tượng và kết thúc bằng một màu hồng nhạt. Màu sắc này hòa hợp một cách độc đáo với phần còn lại của cơ thể chúng và khiến nó trông gần giống như những con cá này có màu trắng từ đầu đến đuôi.
Cá tai tượng trắng trông rất đẹp ở bất kỳ loại nền nào và bất kỳ loại chất nền nào, cho dù là màu tối hay màu trắng.
Cá tai tượng xanh lục
Cơ thể của tai tượng xanh lục chủ yếu có màu xanh lá cây với các điểm nhấn là các màu khác (chủ yếu là đen và vàng). Loại này có nhiều hoa văn và màu sắc khác nhau trông rất thú vị.
Thông thường, chúng có một vài dải màu xanh lá cây đậm trên cơ thể và vảy màu vàng. Đôi khi bạn nhìn thấy cá có vòng tròn màu vàng với lõi sẫm màu trên da. Đây chỉ là một ví dụ về các mẫu độc đáo mà bạn có thể tìm thấy với loài cá này.
Cá tai tượng vây dài (Veil Tail Oscar)
Tai tượng Veil Tail đã trở thành một loại riêng biệt do chiếc đuôi dài gần như có sợi chỉ nhìn xuyên thấu. Mặc dù màu sắc của chúng có thể khác nhau, nhưng phần lớn cá sẽ có màu đen và cam/hơi đỏ.
Đuôi của loài cá này sẽ được bao phủ bởi những đốm sáng màu cam sáng dễ phân biệt có thể dài tới tận đầu. Bạn cũng sẽ thấy những con cá có các đường màu cam chạy trên cơ thể của chúng (trái ngược với các dấu chấm). Mỗi khi mở rộng đuôi, tai tương Veil tail trở thành một trong những đặc điểm đẹp nhất của loại cá tai tượng này.
Cá tai tượng chanh (Lemon Oscar)
Cá tai tượng chanh đôi khi gây cho bạn nhầm lẫn, vì vẻ ngoài của chúng trông như tai tượng Bạch tạng hoặc tai tượng trắng khác. Cá tai tượng chanh có những họa tiết màu vàng chanh trên cơ thể chủ yếu là màu trắng.
Một số con có màu vàng thực sự bão hòa và một số mẫu có màu vàng tươi. Tất cả phụ thuộc vào việc chăm sóc và điều kiện nước trong hồ.
Cá tai tượng đồng (Copper Oscar)
Phần thân của cá Tai Tượng Đồng gần như được bao phủ hoàn toàn bởi màu cam rực rỡ, trong khi phần đầu và sống lưng lại mang sắc tối đậm tương phản. Một số cá thể có thể xuất hiện những đốm đen nhỏ ở phần sau cơ thể, nhưng phần lớn không có đặc điểm này.
Vây của chúng có màu cam đậm, hòa hợp với màu thân, tuy nhiên rìa sau của vây thường nổi bật với các vệt sọc đen rõ nét. Đây là kết quả của những đột biến sắc tố được tạo ra qua quá trình lai tạo chọn lọc, và cũng là một trong những biến thể độc đáo và lạ mắt nhất mà bạn có thể nhìn thấy ở dòng cá Tai Tượng.
Cá tai tượng Albino (Albino Oscar)
Khi nghe đến tên “Oscar Albino”, bạn có thể nghĩ rằng loài cá này có màu trắng hoàn toàn. Thật ra, chúng có một lớp vảy trắng óng ánh như lụa với bề mặt sáng bóng.
Đây là một biến thể thuộc dòng cá Oscar nguyên thủy. Nếu quan sát kỹ, bạn sẽ thấy các họa tiết cam hoặc đỏ thẫm dạng tinh thể nằm tập trung ở phần bụng – điều đó cho thấy chúng không hoàn toàn là cá trắng.
Mức độ và hình dạng của các hoa văn này thay đổi ở từng con cá, không cá nào giống cá nào. Theo nhiều người nuôi cá, không phải con cá Oscar Albino nào cũng có hoa văn giống nhau.
Màu trắng đặc trưng của chúng là do thiếu hụt sắc tố melanin trong mô cơ thể. Tuy nhiên, tình trạng bạch tạng (albinism) này không ảnh hưởng đến các sắc tố khác như carotene (tạo màu đỏ và cam rực rỡ) và xanthophores (tạo tông vàng), vì đây là các sắc tố được cơ thể tự tổng hợp.
Chính điều đó lý giải tại sao cá Oscar Albino có thể vẫn giữ được sắc cam hoặc đỏ nhẹ, dù thiếu đi màu nền đậm như những loài Oscar thông thường.
Cá tai tượng hoang dã (Wild Oscar)
Thay vì tập trung thay đổi hình dáng vây, hoa văn hay màu sắc, cá Oscar hoang dã được lai tạo để giữ gần như nguyên vẹn ngoại hình đặc trưng trong tự nhiên.
Chúng có cơ thể phủ đầy các đốm màu than đen hoặc xám sẫm, tạo cảm giác mạnh mẽ và bí ẩn. Mỗi cá thể sẽ thay đổi diện mạo đôi chút khi trưởng thành – điều này khiến mỗi con Oscar hoang dã đều có một nét riêng.
Nhiều người ví các đốm trên cơ thể cá Oscar hoang dã giống như quân phục dã chiến màu đen xám – một dạng “lớp ngụy trang” tự nhiên giúp chúng ẩn mình khỏi kẻ thù trong môi trường hoang dã, bao gồm cả con người.
Phía gần phần đuôi, chúng thường có các vệt nâu đỏ được bao quanh bởi các chấm đen nhỏ – gọi là “mắt giả” (eyespots). Những đốm này giống như con mắt thứ hai, có thể đánh lừa kẻ săn mồi và khiến chúng mất phương hướng khi tấn công.
Cá Oscar hoang dã còn được người nuôi đặt biệt danh là “chó sông”, vì chúng có thể hình thành sự gắn bó mạnh mẽ với người chăm sóc – thậm chí là nhận ra và phản ứng lại mỗi khi bạn đến gần bể.
Cá tai tượng hổ đen (Black Tiger Oscar)
Cá Tai Tượng Hổ Đen là một biến thể tuyệt đẹp khác, sở hữu thân màu đen tuyền với những đường vân trắng nhạt chạy nhẹ khắp cơ thể. Một số cá thể còn có bụng màu trắng sáng nổi bật.
Loài cá này thường có các hoa văn giống như vằn hổ trên lớp vảy – tương tự như cá Tai Tượng Albino, hoa văn của cá Tai Tượng Hổ Đen cũng không con nào giống con nào. Đặc điểm nổi bật khác là vây và mắt màu đen, trong đó vùng quanh mắt được viền bởi màu cam rực rỡ, tạo nên vẻ ngoài ấn tượng và cá tính.
Nếu bạn sử dụng nền bể sáng màu hoặc nền trắng, màu sắc của cá Tai Tượng Hổ Đen sẽ được làm nổi bật hơn rất nhiều, giúp chúng trở thành tâm điểm trong bể cá tại nhà.
Cá Tai Tượng Hổ Đen không xuất hiện trong tự nhiên, mà là kết quả của quá trình lai tạo giữa các dòng cá Tai Tượng khác nhau.
Cá tai tượng Albino đỏ (Albino Red Oscar)
Có thể nói rằng cá Tai Tượng đỏ Albino có một dải màu sắc rất đa dạng. Một số cá thể mang màu cam tươi rực như kem trái cây “creamsicle”, đều màu và nổi bật.
Thật khó để tìm thấy loài sinh vật biển nào có sắc cam độc đáo và cuốn hút như vậy. Một số con lại có mặt và sống lưng màu trắng, kết hợp với các mảng màu cam-đỏ nổi bật ở hai bên thân.
Chính vì vậy, mỗi con cá là một cá thể hoàn toàn riêng biệt. Khi mua ở cửa hàng cá cảnh, nhiều khi rất khó đoán trước được hình dáng và màu sắc khi trưởng thành của chúng.
Tuổi tác ảnh hưởng đáng kể đến sắc tố màu của cá Tai Tượng. Khi còn nhỏ, màu sắc có thể trông khá loang lổ hoặc chưa đều, nhưng khi trưởng thành, màu sắc sẽ dần trở nên đậm nét và ổn định hơn.
Cá tai tượng vàng ròng (Golden Oscar)
Cá Tai Tượng Đồng và Tai Tượng Vàng Ròng là hai biến thể có ngoại hình gần như giống hệt nhau. Tuy nhiên, Tai Tượng Vàng Ròng thường có sắc vàng óng rõ rệt hơn trên cơ thể.
Biến thể này có phần bụng màu vàng kim, trong khi khuôn mặt và vây lại mang sắc xám nhẹ, tạo nên sự tương phản độc đáo. Nếu được nuôi trong bể có thiết kế sáng tạo, kết hợp với ánh sáng chất lượng cao, cá sẽ trở nên vô cùng nổi bật – đặc biệt khi đi kèm nền bể màu xanh rêu hoặc tông tối.
Cá tai tượng thường được người dân gọi là cá phát tài bởi chúng có giá trị cao trong phong thủy và có nhiều ý nghĩa trong đời sống. Nhiều người tin rằng cá tai tượng có thể dự báo được những điềm không may mắn, thời tiết tốt hay xấu hoặc những biến cố không mong muốn của gia chủ thông qua việc cá bỏ ăn hoặc tỏ ra buồn bực hoặc cơ thể đổi màu bất thường,… Do đó, nhiều người tìm mua loài cá phát tài này nhằm mục đích thay đổi phong thủy và cải vận.
Cá Tai Tượng là lựa chọn lý tưởng cho những người mới bắt đầu bộ môn nuôi cá cảnh bởi cá có tính cách hiền lành và ít gây hại cho các loài cá khác nếu đảm bảo không gian và diện tích. Tuy nhiên, nếu khi thấy không gian sống bị xâm phạm, cá có thể xuất hiện hành vi hung dữ. Tai Tượng là loại cá có kích thước lớn, do đó bạn có thể tham khảo các loài cá nuôi chung như: cá Hồng Két, cá Chép, cá Kéo…